Roszponka – właściwości i uprawa
Roszponka warzywna to roślina o drobnych, ciemnozielonych liściach. Występuje ona również pod nazwami, takimi jak rapotynka, roszpunka, raszpanka, rapotynka czy kozłek sałatka. Mimo iż botanicznie należy do rodziny roślin kozłkowatych, jest uznawana za sałatę. Roszponka posiada liczne właściwości lecznicze i jest powszechnie wykorzystywana w kuchni.
Roszponka jest rośliną jednoroczną o słabo rozwiniętym, płytkim systemie korzeniowym. Jej całobrzegie liście są zebrane w rozetę o okrągło — jajowatym kształcie. Do czynienia możemy mieć z dwoma odmianami roszponki — o niewielkiej rozecie ciemnych liści oraz z długimi, szerokimi, jasnozielonymi liśćmi. Jest to warzywo łatwe w uprawie, które charakteryzuje się krótkim okresem wegetacji wynoszącym 60 — 90 dni. Tym, co wyróżnia roszponkę są także małe wymagania klimatyczne. Jest ona w stanie przetrzymać temperatury sięgające -15 stopni Celsjusza.
Roszponka preferuje bogate w wapń i próchnicę, niezbyt lekkie gleby o pH na poziomie 6,0 — 7,5. Dobrze czuje się ona na stanowiskach zarówno słonecznych, jak i lekko zacienionych oraz osłoniętych.
Roszponkę można wysiewać do gruntu w trzech terminach: na przełomie marca i kwietnia, od końca lipca do końca sierpnia oraz we wrześniu. Jej nasiona umieszcza się w rzędach oddalonych od siebie o około 15 — 20 centymetrów. W momencie, w którym siewki wzejdą, należy dokonać przerywki, zostawiając nasiona w 10 — 15 — centymetrowych odstępach. Mimo że roszponka dobrze znosi uprawę po sobie, zaleca się stosowanie rocznych przerw. W ten sposób uniknąć można bowiem jej porażenia przez różnego rodzaju choroby grzybowe, takie jak między innymi mączniak prawdziwy.
Roszponka nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Należy tu pamiętać jedynie o systematycznym usuwaniu chwastów, spulchnianiu międzyrzędzi i podlewaniu.
Jak już zostało wspomniane, roszponka posiada właściwości lecznicze. Jej liście są bogate w prowitaminę A, witaminy z grupy B, witaminę C, wapń, fosfor, potas, błonnik oraz białko.
Roszponka jest wykorzystywana między innymi do oczyszczania krwi z toksyn oraz oczyszczania organizmu. Wspiera ona pracę układu pokarmowego, w pozytywny sposób wpływając na trawienie. Sok z roszponki jest używany także we wrzodach dwunastnicy i żołądka oraz zaparciach. W ziołolecznictwie roślinę tę stosuje się w walce z wiosennym przesileniem i charakterystycznymi dla niego objawami, takimi jak senność, osłabienie czy ból głowy.
Roszponka jest rośliną powszechnie wykorzystywaną w kuchni. To popularny dodatek do surówek oraz sałatek oraz dekoracyjny dodatek do potraw mięsnych, deserów i koktajli. Roszponka zawiera olejki eteryczne nadające jej lekko orzechowego aromatu. Bardzo dobrze komponuje się ona z selerem, burakiem, prażonymi pestkami dyni, serem feta oraz serami pleśniowymi.
Roszponka charakteryzuje się bardzo niską kalorycznością. W 100 g tej rośliny znajduje się zaledwie 21 kcal. Sprawia to, że chętnie sięgają po nią osoby będące na diecie.